Wizzewasjes

Het is niet omdat het mag … dat het moet!

De zeempotten

Wonderlijk hoe sommige dingen op hun plaats vallen door een dom toeval.

Wilden wij, terwijl we daar toch in de buurt waren, toch maar eens even dat kasteel van Raeren gaan bekijken, bleek dat daar een klein “Töpfereimuseum” gevestigd was. We waren nu niet echt daar voor de kleipotten, maar aangezien een deel van het kasteel omzwachteld was en de voorziene wandeling nogal kort uitviel stapten we binnen.

Doe nooit kleinerend over een klein museum. Zeg niet: “Daar ga ik niet binnen”. Je weet niet wat je daar kan vinden. Je weet niet wat je zou kunnen missen.

Want daar ergens stonden van die blauwe potten zoals ik er ook staan heb. Mijn moeder noemde die “zeempotten”. Beterweters zegden dat dat Keulse potten waren.

(Lees verder onder de foto’s)

Ergens in dat museum las ik dan ook vanwaar het kleurverschil komt. Je hebt de grijze potten en je hebt de bruine potten. En toen dacht ik: “Ah … aha!”

Bij het naar buiten gaan geraakten we aan de praat met de dame bij de receptie en vertelde ik van de “zeempotten” en keek verrast op toen ze zei dat haar moeder -van Nederland afkomstig- dat ook zo had genoemd. Maar zij wist wél vanwaar dat kwam.

“Zeem” wordt in het Duits “Kraut” genoemd. Het betekent in deze dan ook niet “kruiden”, maar het sap/siroop van appelen en peren wordt “Kraut” -zeem dus- genoemd.

En waar ik altijd verkeerdelijk had aangenomen dat “zeem” stond voor de materie waaruit die potten vervaardigd waren, was dat gewoon een benaming voor een sirooppot.

Bovendien -wist de dame ons ook nog te vertellen- hebben die potten niks met Keulen te maken maar zijn ze eerder afkomstig van ofwel Raeren, ofwel Hannover.

Waren we niet binnen gegaan, had ik dat allemaal nóg niet geweten.

pske van mske:

    Wie meer foto’s wil zien, kan ze nu op “In Beeld” bekijken.

____________________
1 Töpfereimuseum

Previous

Die Mayersche

Next

Waterdag

18 Comments

  1. Weer wat geleerd. Ik ken zeem alleen als doek om glas mee droog te wrijven of als onderdeel van een wielrenbroekje, maar het betekent dus ook (appel)siroop/stroop of, lees ik, honing. En dat die Keulse potten helemaal niet uit Keulen komen wist ik ook niet. Hoewel ik het begrip wel kende heb ik me nooit afgevraagd wat er eigenlijk in bewaard werd. Zeem dus. En dat kan in een grijze of in een bruine pot – ik kan me je Aha-erlebnis goed voorstellen. 🙂

    • ms

      Ik had me ooit wel eens afgevraagd vanwaar de benaming kwam, maar had er nu niet echt wakker van gelegen. En zoals bij zoveel wist mijn moeder zelf niet waarom ze die benaming gebruikte en deed het dan maar af als overbodige vraag.

      Maar het bezoek was niet echt gepland, maar we waren er toch en redelijk snel rond met ons wandelingetje en een wc ter plaatse is toch comfortabeler dan een mobiel in de auto … en ja …

      Het viel dus goed mee en er stonden bovendien erg mooie potten. Als ik die ooit op de rommelmarkt te zien krijg …

  2. Zeem ken ik als de benaming voor zo’n doek waar je de ruiten mee kuist. Ook werd vroeger honing zeem genoemd. Zo zie je dat bepaalde woorden verschillende betekenissen kunnen hebben in verschillende dialecten of streken.

    • ms

      Peter had het hier boven ook al over honing. Waarschijnlijk heeft dat er dan ook wat mee te maken. Mja, de naam honingpot lijkt me wel zoeter klinken.

      Maar ik ga ze toch “de zeempotten” blijven noemen. 😂😉

  3. Wat een mooi verhaal. Zeempotten. Keulse potten. De herkomst is nieuw voor me.
    Wij noemden ze gewoon zoutpot, die zag je vroeger het vaakst in keukens. Als klein model.
    We hadden ook een grote bruine Keulse pot waarin zuurkool zat, die stond in een donkere kast,. En iets dergelijk voor kaantjes (spek) maar ik weet niet meer hoe en wat.
    Zeem is een dunne leren lap voor de ramen en wielrenbroeken.

    • ms

      Wel ja, een zeemvel, in ons dialect: “ziëmelap” genoemd, dat is gekend. Maar ik had nooit de link gelegd met die potten. Er is dan ook gewoon geen link.

      Van die grote bruine had ik ook een paar, één intacte en die staat nog binnen. De twee andere staan buiten wat verder te barsten met een paar bloemen er in. De afgebroken stukken van dergelijke potten zie je soms in voortuintjes wat ingegraven liggen.

      Onze zoutpot (uit mijn kindertijd) was een glazen rechthoekige bak met een houten deksel dat vastgehouden werd met twee nagels (?) door een glazen oog.

  4. Dat van die zeem interesseerde mij wel. Ik dacht onmiddellijk aan honingpotten toen ik de titel las. In mijn dialect is zeem = honing. Je hebt natuurlijk ook een zeem om te zemen, maar daar gaat het hier niet over.

    Even opgezocht:
    Zeem is een Oost- en West-Vlaams dialectwoord voor honing. Het sloeg oorspronkelijk op de zogenaamde maagdenhoning, dit is de allerfijnste soort, maar wordt nu voor honing in het algemeen gebruikt.

    • ms

      Aha! Maar hoe komt dat dan tussen de woordenschat van mijn moeder? Zij was wel degelijk Brabants, al was het haast op de grens met Oost-Vlaanderen.

  5. Toen ik klein was, hoorde ik mijn tante over een baby zeggen ‘wat een lief zeemke.’ Zeem is zoet. Zeemzoet. Wij zeggen ook vaak ‘een zoetje’ tegen een lief kindje of lieve mens.
    Ik krijg nu ineens trek in een stutje met zeem… Smakelijk.

    • ms

      Zo valt alles op zijn plaats hé, met dat zeemzoet. “Zoetje” zeggen wij soms ook wel tegen een kind maar eigenlijk meer als koosnaam. Tegen een vreemde zou ik het niet zeggen, ook niet als het een lieve vreemde was.

      • Dat klopt, je zegt het enkel tegen iemand die je heel dierbaar is. Eer je iemand een zoetje gaat noemen, moet die het wel bewezen hebben hé.

        • ms

          Vind ik ook. Als een onbekende of oppervlakkige kennis zoiets zou zeggen zou dat erg ongemakkelijk aanvoelen.

  6. elsjeveth

    Dat zijn inderdaad heel mooie weetjes, in onze tuin staat een verzameling ´Keulse potten´ erfgoed van beide ouders. Zeker, nooit laagdunkend over kleine musea spreken, ervaring leert dat er meest interessante zaken te zien zijn.

  7. Vroeger bij mijn ouders thuis had mijn moeder ook zo’n Keulse pot met zout in grijs/blauw. Ze had ook de bruine in de gang staan die als paraplustandaard werd gebruikt.

Wat denkte daarvan?

Powered by WordPress & Theme by Anders Norén