Zoek
Toen ik kind was en er een in de tuin stond, noemden wij dat een ruts.
Later hoorde ik het ook een zwier, een biezebeize, een wieg, een touter, een … noemen.
Maar al die woorden betekenen gewoon een schommel.
Gisteren verraste Luc me. We hadden het over het medicijn “Primagnor” dat hij moest nemen voor de pijn in zijn nek. Hij had het in een reclamespot op TV gezien. Ik waarschijnlijk ook maar ik negeer reclame. In elk geval zei hij: “Dat is die reclame met die vrouw met die stuur die de hele nacht doordraait”.
HUH!Stuur? Wat stuur? Welk stuur? “Awel” zegt hij “een stuur, een touter, een schommel, …”
Ik had weer wat bijgeleerd. En blijkbaar ben ik nog niet volleerd, want als ik Wikipedia erbij neem zie ik dat er nog meer woorden zijn, alle nogal streekgebonden.
Uitgelichte afbeelding:Photo by Pille Kirsi on Pexels.com.
1 Schommel
Bertie
Het is me wat, die verschillende talen. Soms grappig maar meestal kunnen dialecten me niet bekoren, vooral als de spreker de gangbare landstaal niet spreekt.
Te vaak meegemaakt met vakanties en trips..
ms
Ooit, ik zal een jaar of 20 geweest zijn, vertelde men mij dat er in de Walen cursussen gegeven werden omdat de Walen geen dialect meer kenden en dat een verlies van folklore was. Men ging zelfs opnieuw toneelstukken in het dialect opvoeren.
De gangbare landstaal is een minimum en het is inderdaad storend als je ergens komt waar ze een dialect spreken waarvan je niks begrijpt.
Maar dialect klinkt wel gemoedelijker.
Ik heb niet eens een echt dialect. Ik spreek meestal wat men de “tussentaal1” placht te noemen, al neigt die in het Brabantse naar de standaardtaal.
____________________
1 Tussentaal
Matroos Beek
Ik groeide op met een biezebijze! Toch een mooi woord. Ik laat het straks eens los op mijn echtgenoot die mij weeral niet zal verstaan. Lol. Ik leer hem regelmatig dialect.
ms
Er zijn hier soms ook woorden die passeren waarvan één van beide eens opkijkt, zelfs nog na al die jaren. Zoals gisteren die stuur. Jawel met “die” want Luc noemde dat “ne stuur”.
Logisch dat dat nu pas gebeurt, waarom zouden wij het anders nog over een schommel moeten hebben? 😁
Suskeblogt
Hier sprak men over de “renne”. Tegenwoordig gebruikt men meestal “schommel”. Dialecten vervagen met de jaren.
ms
Inderdaad. En dan gaan ze cursussen geven om het verlies te compenseren, zoals zoveel jaren geleden in de Walen.
Suskeblogt
Ik ben geen tiep die vindt dat dialecten terug moeten komen. Voornaamste is dat we elkaar verstaan en niet alleen onder de kerktoren.
ms
Terugkomen is natuurlijk niet de bedoeling. De bedoeling is dat ze niet vergeten worden. Een beetje zoals andere folklore. Dat vind ik wel een goeie zaak.
MyriamC
Bij ons was het een touter. Als ik dat zo noem in het bijzijn van mijn kleinzoon verbetert hij mij. “Dat is een schommel, oma.” Jammer, doodjammer vind ik het dat de dialecten stilaan verloren gaan.
ms
Ik vind het ook wel jammer.
Goed dat er een standaardtaal is, maar daarom moeten de franjes niet weggegooid worden.
MyriamC
Wij namen vroeger wel eens deel aan dialectwandelingen in Antwerpen, onder leiding van een Antwerpse ex-havenarbeider. Hoewel ik geen Antwerpse ben (ben van den buiten) vond ik het altijd plezant om nieuwe woorden te leren. Die man kon ook zo smakelijk vertellen in ’t plat Antwerps.
ms
Als ze dat hier zouden doen, zou ik niet gaan.
Na 20 jaar begrijp ik het wel, maar ik kan het niet spreken. Je zou denken dat het op Limburgs lijkt, maar dat is het niet.
elsjeveth
Ik ken eerlijk gezegd geen ander woord dan een schommel. Wel wilde Roan laatst van de ‘schuifaf’. Opa Chris had geen idee …
ms
Bij ons was dat een afrijzer. 😂
elsjeveth
Ha ha weer iets geleerd 🧐
ms
Schuifaf is een juiste benaming. Ik heb het eerst even gecontroleerd. Ik denk zelfs dat het hier meer gebruikt wordt dan glijbaan. Al heb je dan weer de glijbanen in het zwembad. 🤔
elsjeveth
T is ook logisch: je schuift er af.
ms
Wel ja, als kind rezen wij er af. 😁
elsjeveth
Of zoals Katie zegt : De wieeeeuw
ms
Dat is op ’t gevoel gesproken. 😁
MyriamC
Bij ons een rijsaf.
ms
Het linkt altijd wel ergens. 😁
Bertie
Met afschuiven bedoelen wij betalen, voor een klusje bijvoorbeeld.
Nog ever over een schommel: ik kan geen ander woord bedenken behalve schoemel.
ms
In verband met geld wordt het ook wel gebruikt zoals: “En wa schuift da?” bij de vraag om een werkje te doen. Maar dat is dan niet afschuiven.
Suskeblogt
Hier was dat de sleirboane.
ms
😂😂😂 Die hoorde ik nog niet.
Misschien ook eens een studie over doen.
petergreyphotography
Ik hou van dialecten en streektalen. Zelf spreek ik alleen het algemeen Nederlands min of meer naar behoren, maar ik heb in meerdere streektalige gebieden gewoond en allemaal zijn ze me lief. Op een viaduct in de Drentse hoofdstad Assen staat: ‘Hier kom ik weg’, en ik moet altijd glimlachen als ik dat zie. Een mooi ‘noordisme’, als dat woord bestaat, voor: Hier kom ik vandaan. Nu woon ik alweer jaren in Groningen en toen de cd het levenslicht zag, en er vanzelfsprekend nog geen Gronings woord voor bestond, werd al spoedig ‘spaigelploatje’ gemunt. Spiegelplaatje. Hoe cool is dat! 🙂
ms
“Spaigelploatje” is een mooi woord en een tikje logischer dan het “kiekemakakel” dat ze hier in Landen gebruiken voor een ijspegel.
Er zijn echt wel rare combinaties zoals jouw “noordisme”.
Toen ik als 13-jarige verhuisde en in Overijse kwam te wonen was de eerste vraag die men mij in de school stelde: “Hoe zitte gaë?” Geef daar maar een antwoord op.
Maar eigenlijk luidt de vraag: “Hoes itte gaë?” En das heel wat anders newaar.
petergreyphotography
Hoes itte gaë? Ik zoek op het internet maar kom er niet achter wat dat betekent. 🙂
Bertie
Taal is dus ook geschikt als speelgoed…
🤔😂