Zoek
Toen ik was jong en schoon … vond ik de beleefdheidsvorm van de Fransen tegenover mij redelijk overweldigend en hoe vaak ik ook zei dat ze mochten tutoyeren, ze deden het niet.
Bij de Duitse vrienden ging het er aanvankelijk ook nogal op beleefdheidsvormige wijze aan toe, maar zij tutoyeerden mij voor ik dat bij hen deed, maar dat lag aan de vervoeging van de werkwoorden die me bij “Sie” gemakkelijker in de mond lagen dan bij “Du”.
Ze doen het nog, de Fransen en de Duitsers, al zijn de vrienden van vroeger met de Noorderzon verdwenen en vind ik het nu wel prettig dat ze het doen. Ik ben er oud genoeg voor.
Hoe dat nu in onze Lage Landen zit -en daar ga ik even van zuchten- dat lijkt wel in de trant te zitten van de Maria-vererende en er wordt gejijd en gejoud dat het een lieve lust is en dat komt meestal nogal betuttelend over.
Ik vond het dan ook een verrassing toen ik ooit in Friesland door een paar tijdelijke collega’s met “U” werd aangesproken.
Hoe het verder in Nederland is gesteld … geen idee. Moet ik dat weten? Eigenlijk niet neen, maar het is wel een gat in mijn verslag over hoe het er in de buurlanden aan toegaat.
Uitgelichte afbeelding:Afbeelding van Andrew Martin via Pixabay. Spiegelbeeld toegevoegd op Wizzewasjes.
pske van mske:
Aangezien ik op vriendschappelijke manier op dit blog palaber over zaken waarover ik het niet zou hebben met iemand waartegen ik “U” zou zeggen, kan men natuurlijk gerust jijen en jouen in de reacties..
Natuurlijk merk ik daar in gewone gesprekken niks van. Het is maar als ik te maken krijg met specialismen zoals banken, ziekenhuizen, bepaalde winkels, officiële instanties, e.d.
petergreyphotography
Toen ik tiener was heerste er in Nederland een soort democratiseringsgolf waardoor er een nivellering in stands- en leeftijdsverschil ontstond. (Bijna) iedereen tutoyeerde elkaar. Als dat eenmaal in je systeem zit krijg je het er moeilijk weer uit. Maar zoals dat gaat, golven komen en gaan weer, en ik leerde uiteindelijk u zeggen tegen niet-intimi. Toch, echt onder de knie gekregen heb ik het niet. Nog steeds verval ik snel weer in ‘je’, bij (ongeveer) leeftijdsgenoten die ook tiener waren toen ik het was, en zeker bij jongere mensen. Ik zou het prima vinden als die laatsten ook terug je-den. Maar dat doen ze niet. Misschien is er een nieuwe vormelijkheid ontstaan. Of misschien ben ik in hun ogen wel gewoon gigantisch oud. 🙂
ms
Ik weet niet juist wanneer die “golf” bij ons kwam, maar die kwam wel dubbel binnen.
Want ineens gingen taalpuristen beslissen dat wij, niet meer de gij-vorm mochten gebruiken maar dat het jij en jouw moest worden.
Eerlijk gezegd, denk ik dat de meeste Vlamingen daar vierkant hun voeten aan hebben geveegd aangezien de meest gesproken taal in Vlaanderen nog altijd gij gebruikt.
De taalpuristen noemen het dan ook “tussentaal”. Ze kunnen de bomen in. Ik heb een hekel aan de verengelsing maar ook aan geforceerde vernederlandsing.
Je en jij en jou en jouw gebruik ik wel, maar niet vaak want waar ik “netjes” zou moeten praten, zal ik wel “U” zeggen.
Maar sommige mensen, meestal in bovengenoemde gevallen zoals banken, ziekenhuizen, vroeger contact met scholen, maken er een kunst van om zich door het gebruik ervan als meerdere voor te doen. Zeker als ze het gaan hebben over: “je moet”, zelfs als het vriendelijk bedoeld is.
Het klinkt kattig (letterlijk en figuurlijk) en vaak nadrukkelijk geforceerd.
bertjens
Zoals Peter het schrijft is ook een beetje mijn ervaring.
Het U ligt me niet zo. Dat we onze ouders hiermee aanspraken vind ik achteraf vreemd voor een intieme verhouding. ‘Eert Uw Vader en Uw Moeder’ zal aan de basis hebben gelegen.
ms
Zoals ik bij Peter reageerde, was -en is- het verguisde “gij, ge” een zachtere aanpak.
Wij spreken nog steeds zo, vroeger met mijn ouders, nu met mijn zoon, kleindochters …
Ja zelfs zij die met “jij” zijn opgevoed, gebruiken die gij/ge-vorm (al zegt men meestal ge) Ze moeten een taal niet willen filteren. De veelzijdigheid is er het mooie van.
“U” is meer voor notabelen, instanties en officiële gelegenheden.
bertjens
Hier in Brabant wordt ge en gij nog veel gebruikt, ook in gesprekken met, bijvoorbeeld, ambtenaren en burgemeester, maar in grotere plaatsen hoor ik het veel minder. Ook tegen mij zeggen sommigen U zodra ze mijn Hollandse accent horen.
Dar kan ik niets tegen doen.
ms
Ik denk dat ze die gij/ge er niet uit krijgen. Generaties lang zijn die in voege en nu gaan er een paar beweren dat dat dialect en tussentaal is.
Je ziet wel dat dat aangeboren is, als ze nu nog steeds je Hollandse accent kunnen horen. Je raakt het niet kwijt. 😁
Suskeblogt
U en uw werden hier niet gebruikt als spreektaal. Wel in brieven die ik moest schrijven als ambtenaar.
ms
Als gewone spreektaal gebruiken wij het ook niet. Het is maar als we met iemand zoals indertijd leraren en zo spraken dat we U gebruikten. En nu in brieven of met instanties en aan de telefoon omdat je nooit weet wie je aan de lijn hebt.
MyriamC
Dat ‘U’ zit er zo ingebakken … mensen die ik voor het eerst ontmoet spreek ik altijd aan met U, ook al zijn ze een pak jonger dan ik. En verder ‘ge’ en ‘gij’. Dat is tenslotte onze taal en die wil en zal ik niet verloochenen.
Waar ik ook kromme tenen van krijg, is van jonge bankmedewerkers (in mijn geval) van tegenwoordig die je zonder vragen met de voornaam aanspreken. Waar is het respect voor de oude(re) mens gebleven?
ms
Dat is wat ik bedoel. We zijn zo groot geworden en dan willen ze echt dat we onze taal naast ons gaan neerleggen en negeren. Niet dus.
En die bankmedewerkers e.a. doen dat dan in e-mails ook. Ik zou zo van bank veranderen. 🤔 Ook niet dus.
MyriamC
Gij verstaat mij! Ik ‘ken’ u al lang, daarom durf ik het gij-woord gebruiken.
ms
Dat is ook zo, ge hebt gelijk. Getypt staat het wel wat eigenaardig. 🤔
MyriamC
Vind ik zelf ook.
ms
😁
rob alberts
In mijn werkzame leven vroeg ik aan de buurkinderen mijn voornaam en je en jij te gebruiken.
Ik vertelde dat op mijn werk U en meester gebruikt werd.
En dat ik in mijn vrije tijd gewoon je en jij wilde horen.
Nu met mijn aangenomen kleindochter wordt ik door een heel gezin met opa en u aangesproken. Uit respect en liefde. En dat heeft ze ook haar charme.
Stille groet,
ms
De buurkinderen zegden ook altijd ge. Kleindochters zeker. Het zou afstandelijk aanvoelen moesten ze “U” zeggen.
meninggever
Ik ben nog opgevoed met U als beleefdheidsvorm en JIJ als de ander het echt wil. Bij de Duitse bedrijven waar ik werkte of mee te maken kreeg was de voornaam noemen echt niet normaal. Herr Frau en Sie aan de orde van de dag. Voelde plezierig en voor het zakendoen handiger. Nederlanders zijn op dat terrein echt boertjes van buiten of bijna barbaars in hun benadering. Tegenwoordig zie ik blagen van 18-19 jaar ouderen aanspreken in een soort IKEA-taal, alles met JE/JIJ. Ik blijf dat bijzonder vinden..
ms
Dat hebben we dus in Vlaanderen ook en dat kan écht irriteren. Net of ze nooit deftig leren praten hebben.
rob alberts
Met de vreselijkste verachting ben ik met ‘U’ aangesproken door zakenlui.
En met het grootste respect praten jongeren met ‘je’ en ‘jij’ met mij.
Iets met toon en muziek in Duitsland zegt men:
Der Ton macht die Musik.
Vredelievende groet,
ms
Dat heb je dan ook nog. Sommige mensen kunnen “U” gebruiken als schild zodat je niet kan aantonen hoe onbeschoft ze wel zijn.
Ik hoorde het wel al maar het was -gelukkig maar- niet tegen mij.
elsjeveth
Thuis werden we geleerd met twee woorden te spreken ja meneer, ja mevrouw etc.
Ook U was een beleefdheidsvorm die mij is aangeleerd.
Ik gebruik het nog steeds, zeker tegen mensen die ouder zijn (alhoewel ik nu zelf in die categorie val) het klinkt wel wat stijfjes moet ik bekennen, maar ja elk vogeltje zingt zoals hij gebekt is 🙂
ms
Het klinkt niet heel stijf. Het klinkt in sommige gevallen eerder betuttelend als het niet gebeurt.
Matroos Beek
Ik ben van de generatie je en jij, er werd niet veel aandacht aan besteed.. maar ik leerde in Nederland dat ik meer U moet gebruiken als ik tegen ouderen praat. Je of jij mag je hier niet gebruiken als tegen ouderen of meerderen praat.
Nu ik zelf vaak met U wordt aangesproken, voel ik me oud… Altijd wat.
Mij maakt het weinig uit als iemand je of U gebruikt, als die persoon maar beleefd blijft. Vriendelijk zijn, danken en met twee woorden spreken vind ik belangrijker dan het gebruik van je of U. Kortom, daar heb ik weinig aandacht voor.
ms
Ik voel me niet oud als men U zegt, maar je of jij kan misschien wel maar is afhankelijk van de situatie. Maar dan wordt het al dansen op een slappe koord.