Ooit hoorde ik mijn moeder het hebben over iemand die erbij liep als een Bohemer. Het klonk niet al te complimenteus, ook niet echt afkeurend, maar eerder als een uitspraak over iemand die er volgens de toen geldende normen nogal verwaaid bij liep.

Pas veel later bedacht ik dat ze het waarschijnlijk over zigeuners had. En nog veel -maar dan erg veel- later kwam het besef dat ik het helemaal fout had.

Want wat had ze ooit, maar dan ook lang geleden, aan Broer verweten? Ze zei: “de barakkenmannen doen dat ook! Hun haar kammen maar zich niet wassen”. Dat was toen Broer dacht er zich ’s morgens te kunnen van afmaken met een kattewasje terwijl hij daarna zijn coupe à la jatte geknipte haar kamde tot het glom als de vacht van een mini doberman?

Veel later is het besef gekomen dat ze het uiteindelijk altijd over dezelfde mensen had: woonwagenbewoners …

Nu eerlijk, eens we geen kindjes meer waren heeft ze die woorden ook niet meer gebruikt.

Twee jaar geleden kreeg ik voor het eerst te maken met een kledingstijl die men “Bohemian Chic” noemde en ik totterde bijna achterover. Dat was nu precies de stijl die ik altijd zo op en top vrouwelijk en passend vond: zwierig en kordaat tegelijk. Al deed mijn dochter dat op haar veertiende af als ouderwets en niet meer van de tijd.

Mijn moeder heeft het nooit geweten dat een Bohemer een bewoner van Bohemen¹ is en -al heeft ze het woord “zigeuner” nooit in die zin gebruikt- ze wist ook niet dat zigeuner een ander woord is voor Roma^². De taalaanpassingen met alle politieke en etnische correctheid^² zijn voor haar te laat gekomen.

Maar wees gerust, diegene die mij een Bohemer noemt, geeft me geen verwijt maar een compliment. Misschien wel een idee voor de op één na volgende reis …

¹ Bohemen
² Roma